22 Mars 2023

10 vjet në mërgim, lufta e gjatë e gazetarit për drejtësi

Shkruar nga Vedat Xhymshiti

Më 14 janar të vitit 2012, teksa po fotografoja një protestë në afërsi të kufirit juglindor të Kosovës, u sulmova nga një polic, i cili më goditi aq fort me bërryl, saqë më kishte nokautuar.

Në maj të vitit 2012, unë ngrita një padi kundër qeverisë së Kosovës dhe Ministrisë së saj të punëve të brendshme, duke kërkuar drejtësi dhe llogari për veprimet e zyrtarit policor. Dy ditë më vonë u detyrova të ikja jashtë vendit, pasi individë të shqetësuar ndaj padisë sime më kërcënuan me vrasje.

Në prill 2015, ndërsa isha në Londër për të marrë pjesë në një konferencë, shtëpia ime u bastis edhe një herë. E shqetësuar për sigurinë time, familja ime më këshilloi të mos kthehesha.

Pasi kërkova pa sukses azil në disa vende të tjera, në dhjetor të vitit 2016 pata sukses në aplikimin tim në Britani të Madhe, falë ndihmës së Amnesty International, dhe shtatë vjet më vonë m'u dha leje qëndrimi i përhershëm.

14 maji 2022 shënon 10 vjetorin e luftës sime të vazhdueshme për drejtësi dhe 16 maji shënon një dekadë që kur fillimisht më duhej të ikja nga frika për sigurinë e jetës sime. Nuk e di se çfarë dhe cila është e ardhmja për mua, por çfarëdo që të ndodhë, një gjë është e sigurt: unë nuk do të dorëzohem.

Motivi i keq

Autori i sulmit ishte Faruk Ibrahimi, një zyrtar policor të cilin e identifikova si shofer personal të komandantes së policisë për rajonin e Gjilanit – një njësi të cilën e kisha nën llupën e hulumtimit gazetaresk mbi akuzat dhe dyshimet për përfshirje në krim të organizuar. Nuk arrita ta kryej atë hulumtim pas atentatit me vdekje dhe një sërë kërcënimesh nga bashkëshorti i komandantes se tentativa do të përsëritej. Ky ishte pa dyshim qëllimi i tyre që unë të mos hulumtoja dyshimet e pretenduara.

Gjyq pa fund

Në shtator të vitit 2015, Gjykata Komunale në Kosovë vendosi të pranonte se unë isha lënduar fizikisht dhe psikologjikisht, por refuzoi të pranonte se të drejtat e mia të njeriut – të garantuara me Kushtetutën e vendit – ishin shkelur nga shteti. Në nëntor 2015, pasi nuk pranoi të adresonte se kush më kishte shkaktuar dëm, e çova çështjen time në Gjykatën e Apelit. Më 16 nëntor 2021, gjykata e anuloi të gjithë aktvendimin e Gjykatës Komunale, duke e kthyer rastin përsëri në një gjykatë më të ulët për ridëgjim.

Davidi kundrejt Golias
Mjedisi mediatik i Kosovës është i ndotur nga ndërhyrjet politike, korrupsioni endemik dhe kontrolli financiar nga sindikatat e krimit të organizuar të cilat udhëhoqën vendin për 21 vjet.

Edhe sot, gazetarët që guxojnë të kritikojnë autoritetet quhen ‘tradhtarë’, ‘spiunë’, ‘simpatizues serbë’ ose thjesht ‘budallenj’. Të paktën tetë janë vrarë gjatë kryerjes së detyrave të tyre dhe askush nuk është mbajtur përgjegjës. Në vitin 2004, gazetarja hulumtuese Fatmire Terdeci u qëllua në shpatull teksa ishte shtatzënë.

Unë besoj se jam gazetari i parë që e çoj Republikën e Kosovës para një gjykate për t’u përballur me drejtësinë lidhur me përgjegjësinë e tyre për të më lejuar të bëj punën time në siguri. Me shumë mundësi, unë do të jem i pari që do ta çoj Republikën e Kosovës në një proces të ndarë gjyqësor për t’u përballur me drejtësinë pasi si pasojë e dështimit të ofrimit të sigurisë për mua si qytetar dhe gazetar – unë jam detyruar të jetoj në mërgim tash e dhjetë vjet.

Vedat Xhymshiti është një gazetar i mërguar nga Kosova që jeton dhe punon në Britaninë e Madhe për shtatë vitet e fundit. Si fotoreporter ai fokusohet në politikën e racës, gjinisë, identitetit, migrimit dhe zhvendosjes së njerëzve për shkak të ndryshimeve klimatike dhe konflikteve të armatosura. Puna e tij është botuar në The New York Times, Time, The Washington Post, The Guardian, Le Monde, Paris Match, Der Spiegel, Welt, Vice dhe Vanity Fair. Xhymshiti është themeluesi i VX Pictures dhe një mësues i njohur në fushën e fotografisë, gazetari vizuale, etikës dhe sipërmarrjes profesionale. 

Kalendari

Ngjarjet e datës 22 mars 2023

- Asociacioni i Qendrave për Punë Sociale dhe Departamenti Punë Sociale, Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina” organizon ditën e dytë të konferencës se dytë Nacionale për shënimin e Ditës Botërore të Punës Sociale. (Fakulteti Filozofik i Universitetit të Prishtinës, ora 9:30)

- Administrata Tatimore e Kosovës në bashkëpunim me Iniciativën Kosovare për Stabilitet organizojnë panel diskutimi me temë “Formalizimi i punësimit”. (Biblioteka Kombëtare, ora 10:00)

- Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës organizon takim publik për hartimin e Koncept Dokumentit të Fushës së Ujërave. (Hotel Garden, ora 10:00)

- Ideatorët e platformës "Liria ka emër", Eliza Hoxha dhe Ismail Tasholli, do të vizitojnë Organizatat e dala nga lufta të UÇK-së. (Zyrat e Organizatave të dala nga lufta të UÇK-së, ora 11:00)

- Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe ministri i Shëndetësisë, Arben Vitia, vizitojnë Klinikën e Gjinekologjisë në QKUK, ku planifikohet të fillojnë shërbimet për Fertilizim të Asistuar Mjekësor (FAM) në shërbimin publik. (Klinika Gjinekologjike në QKUK, ora 11:00)

- Myftiu i Kosovës, Naim Tërnava, jep mesazhin me rastin e fillimit të muajit të Ramazanit. (Selia e BIK-ut, ora 11:00)

 - Kuvendi i Republikës së Kosovës vazhdon seancën plenare. (Kuvendi i Kosovës, ora 12:00)

- Në shënimin e Javës Ndërkombëtare e Parasë, Shoqata e Bankave të Kosovës zhvillon një vizitë në shkollën "Thimi Mitko" në Gjilan. (Gjilan, ora 13:30)

- Instituti Demokratik i Kosovës në bashkëpunim me Transparency International organizon tryezën e diskutimit “Buxhetimi gjinor në kuadër të partive politike në Kosovë”, një diskutim i përbashkët mes kryetareve të forumeve të grave të partive kryesore në vend, trupave menaxhuese zgjedhore, shoqërisë civile dhe korit diplomatik në vend. (Hotel Sirius, ora 14:00)