24 Mars 2023

Shenjet e para për daljen e ekonomisë bullgare nga kriza

Sofje, 25 gusht - Ekonomia bullgare dalëngadalë përballon krizën dhe tashmë shihen shenjet e para të qëndrueshme për stabilizim. Një dëshmi për këtë është rritja e eksportit në fund të vitit të kaluar dhe gjatë gjysmës së parë të këtij viti me më se 12 për qind dhe ulja e papunësisë.

Këtë e tregojnë të dhënat e analizës së Dhomës Ekonomike Bullgare për gjendjen makroekonomike të Bullgarisë. Më shumë hollësi për faktorët, që caktojnë tendencat pozitive në ekonominë bullgare, sjell zëvendëskryetari i Dhomës Ekonomike Bullgare Kamen Kolev:

“Një fakt shpresëdhënës është, se në fushën e eksportit, Bullgaria arriti të rikthejë tregjet tradicionale të vendeve të BE-së. Ato janë kryesisht tregjet e Gjermanisë dhe Italisë, ku shënohet një rritje e eksportit me afro 20 për qind. Para disa muajve eksporti bullgar iu shpresonte vetëm tregjeve të vendeve të treta si Turqia, Kina etj., domethënë ato shtete, që nuk u prekën nga kriza. Të ardhurat më të mëdha të eksportit u detyrohen jo vetëm çmimeve më të larta të mallrave eksportuese, por edhe rritjes së vëllimit të prodhimit.”

Për sa i përket rimëkëmbjes së ekonomisë bullgare, zoti Kolev thekson:

“Shihet një gjallërim në shumicën e degëve industriale, me përjashtim të ndërtimit. Kjo për arsye, se në ndërtim kishte një rënie më të madhe, që vazhdon edhe tashti. Shkaqet janë disa. Në radhë të parë objektet e shumta që u ndërtuan dhe çmimet tepër të fryra. Shkaku tjetër është, se buxheti nuk ka shlyer borxhet e veta në përmasë 640 milion leva ndaj firmave të ndërtimit. Deri tashti u paguan vetëm 20 për qind nga kjo shumë. Si një rrugëdalje nga kriza e kësaj dege ekonomike është realizimi i projekteve infrastrukturore me mjete evropiane. Kjo në një shkallë do të kompensojë rënien dhe do të angazhojë mjaftë krah të punës.”

Megjithëqë tendencat pozitive janë fakt, çfarë pengesa mund të hasen thekson zoti Kolev:

“Në radhë të parë kjo është baza normative, e cila mungon. Edhe investimet direkte të huaja, që bëheshin para disa vitesh, drejtoheshin kryesisht në ndërtimin dhe në pronën e paluajtshme. Me mekanizma të përshtatshme shteti duhet të orientojë investimet në hallkat me prioritet. Ato janë industria e përpunimit, ku investimet janë nga 8 deri në 10 për qind nga vëllimi i përgjithshëm i investimeve të huaja, në shëndetësi, në arsim e kështu me radhë. Mirëpo, për këtë janë të domosdoshëm stimuj dhe përmirësimi i mjedisit rregullues.”

Për sektorët ekonomikë me perspektivë më të madhe zëvendëskryetari i Dhomës Ekonomike Bullgare Kamen Kolev mendon:

“Vite me radhë si sektorë më të zhvilluar tregoheshin ndërtimi, prona e patundshme, ndërmjetësia financiare. Aty derdheshin më se 60 për qind nga investimet e huaja. Mirëpo, është e qartë, se gjatë viteve të ardhshme ato dega ekonomike nuk do të zhvillohen. Si hallka me prioritet analizuesit tregojnë teknologjitë e informacionit, energjetikën, farmacinë, industrinë elektroteknike, industrinë ushqimore, bujqësinë biologjike dhe turizmin. Ato dega ekonomike disponojnë jo vetëm potencial, por kanë perspektiva të mira për zhvillim edhe në Bullgari.

Analizat e Dhomës Ekonomike Bullgare tregojnë, se Bullgaria do të dalë nga kriza gjatë tremujorit të tretë ose të katërt të këtij viti. Lidhur me këtë zoti Kolev shpjegon:

“Me daljen nga kriza do t’i jepet fund rënies ekonomike dhe do të fillojë një rritje të sektorit. Rimëkëmbja e ekonomisë do të zgjatet muaji të tërë me radhë, sepse duhet të përballohet rënia ekonomike prej 6 për qind, që u shënua gjatë krizës. Parashikimet janë, se gjatë viteve të ardhshme nuk do të arrijmë të realizojmë rritje ekonomike nga 5-6 për qind. Mirëpo, deri në fund të vitit 2010 do të arrijmë të përballojmë të gjitha pasojat nga kriza ekonomike.”
 

Kalendari

Ngjarjet e datës 24 mars 2023

- Zëvendëskryeministri Besnik Bislimi dhe ambasadorin e BE-së në Kosovë, Tomas Szunyog, nënshkruajnë marrëveshjen financiare ndërmjet Kosovës dhe Bashkimit Evropian për programin vjetor IPA 2022. (Ndërtesa e Qeverisë, ora 9:00)   

-  Komisioni për Arsim, Shkencë, Teknologji, Inovacion, KulturÑ‘, Rini dhe Sport shqyrton Projektligjin për Edukimin në Fëmijërinë e Hershme dhe Projektligjin pÑ‘r Agjencinë e Kosovës për Akreditim;  (Ndërtesa e Kuvendit, salla N303, ora 10:00)

- Në kuadër të Javës Ndërkombëtare e Parasë, Shoqata e Bankave të Kosovës viziton shkollën fillore “Naim Frashëri” në Vushtrri. (Shkolla “Naim Frashëri” në Vushtrri, ora 10:00)

- Kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj, bën homazhe në Kompleksin Memorial “Dëshmorët e Kombit” në Gllogjan. (Fshati Gllogjan, ora 11:00)

- Mbahet manifestimi qendror në shënim të 25-vjetorit të Epopesë së Dukagjinit dhe 24-vjetorit të ndërhyrjes së NATO-s. Merr pjesë dhe kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj. (Gllogjan, ora 12:00)

- Pas qëndrimit 3 ditor në protestë punëtorët teknik të 10 shkollave të komunës së Prishtinës takohe me kryetarin të Shoqatave Sindikale për veprimet e mëtutjeshme sindikale. (Selia e Federatës se Pavarur e Sektorit Privat të Kosovës, ora 12:30)

- Komisioni për Buxhet, Punë dhe Transfere diskuton rreth situatës në Trustin Pensional ku të ftuar janë guvernatori i BQK-së, Fehmi Mehmeti; Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca; ministri i Financave, Hekuran Murati dhe drejtori menaxhues i Trustit, Adrian Zalli. (Kuvendi i Kosovës, C203, ora  13:30)

- PSD do të mbajë konferencë për media ku do të flas kryetari i PSD-së, Dardan Molliqaj, rreth protestës të së shtunës. (Zyrët qendrore të PSD-së, ora 15:00)

- Për nder të 24 marsit, Ditës së Bombardimeve ndaj forcave serbe, Rrjeti i OJQ-ve "AVONET" organizon "Kafen e Miqësisë dhe Falenderimeve". (Lokali “Mom Ami” në “The Village&Shopping&Fun” Ferizaj, ora 19:30)